Ыhыах диэн  Саха Саҥа дьылын  күнэ уонна сайын, айылҕа  тыллыытын бэлиэ күнэ. Ыһыах ыйа — бэс ыйа. Биэлэри тутан, кымыс көөнньөрөллөр. Ыһыах туһүлгэтигэр ыраахтан, чугастан кэлбит ыалдьыттар уохтаах кымыһы иһэллэр, үтэһэлээх этинэн күндүлэнэллэр. Илии-атах оонньуутугар күрэхтэһэллэр, оһуохай дьиэрэйэр, ырыа-үҥкүү дэлэйэр. Ат сүүрдүүлэрэ ыытыллаллар.

Былыр былыргыттан ыhыах төрүкү күн сайыҥҥы туруутугар буолара, ол эбэтэр бэс ыйын 21–22 күннэригэр. Билигин араас улуустарга, нэhилиэктэргэ уонна сирдэргэ бэс ыйын 10–25 күннэригэр ыытыллар.

Быйыл Эбээн Бытантай улууһугар бэс ыйын 21 күнүгэр Үрүҥ Тунах ыһыахпыт “Топпо” түһүлгэтигэр буолла.

Ыһыаҕы «Гарпан» этнокултуурунай киин дириэктэрэ Раиса Старостина уонна култуура салайааччыта Степан Слепцов иилээн-саҕалаан ыыттылар.

Күммүт халлаан оройугар тахсыыта кэлбит дьону барыларын түмэн күн диэки көрө туран алгыс сиэрэ-туома ыытылынна. Ол кэннэ нэһилиэк баһылыга Сергей Аликов аал уоту арчылаан күндүлээтэ, үрдүк Айыылартан көрдөстө.

Ол кэннэ сахалыы таҥастаах кыргыттар, уолаттар араас үҥкүүнү үҥкүүлээтилэр, эҕэрдэ ырыалар ылланнылар.

Үгэс быһыытынан бастакы күрэҕинэн бар дьону сомоҕолуур оһуохай күрэҕэ буолла.

Ыһыах күн кэлбит дьону нэһилиэк дьаһалтата көҕүлээһининэн улууспут ыалдьыттара күннээх Таджикистан олохтоохторо  плов буһаран күндүлээтилэр.

Самаан сайыммыт кэлбитин туоһулуур күүтүүлээх ыһыахпытыгар сүрүн тэрээһинэ араас күрэхтэр буолаллар.

 

«Дьөһөгөй симэҕэ» күрэх:

 

1 миэстэ – Степан Николаев;

2 миэстэ – Елена Васильева;

3 миэстэ – Анна Рожина.

 

«Тоҕус былас уһун суһуох» күрэх:

 

1 миэстэ – Евдокия Слепцова;

2 миэстэ – Александра Баишева;

3 миэстэ – Олеся Сотрудникова.

 

«Үйэлээх сахам таҥаһа» күрэх:

 

1 миэстэ – Семен Захаров;

2 миэстэ – Иннокентий Аммосов;

3 миэстэ – Михаил Кириллин.

 

«Бастыҥ дьиэ кэргэн» күрэх:

 

1 миэстэ – Вера, Владимир Гороховтар;

2 миэстэ – Ангелина, Валерий Шадриннар;

3 миэстэ – Вера, Роман Ивановтар.

 

«Сандалы Боотура»:

 

1 миэстэ – Валерий Шадрин;

2 миэстэ – Владислав Колесов;

3 миэстэ – Иннокентий Никитин.

Манан Ыһыах култуурунай тэрээһиннэрэ бүтэн, аны олохтоох дьаһалта тэрийэн ыыппыт спортивнай күрэхтэр түмүктэрин билиһиннэрэбит.

«Түгэһиир хотуна» диэн кэрэ аҥардарга сүүрүүгэ, мүһэ былдьаһыытыгар, оҕунан ытыыга күөн көрсөннөр уопсай түмүгүнэн бастакы миэстэ аатын Туяна Сыроватская сүктэ, иккис миэстэ Лаура Попова, үһүс миэстэ Федора Шадрина буоллулар.

 

Эр дьоҥҥо «Түгэһиир хоһууна» күрэххэ:

 

1 миэстэ – Тимофей Горохов;

2 миэстэ – Уйгулан Барашков;

3 миэстэ – Алексан Аммосов.

Быйыл ыһыахпытыгар хаһааҥҥытааҕар да сылаас, күннээх халлаан туран биэрэн, кэлбит дьон сүргэтин көтөхтө, самаан сайыммыт кэлбит бэлиэ тэрээһинэ бэрт сэргэхтик түмүктэннэ.

 

Марианна Слепцова