Тэрилтэ салайааччыларын сылы түмүктүүр сүбэ мунньахтарын улуус баһылыга Иннокентий Стручков салайан ыытта. Кини сүрүннээн Дьокуускай куоракка ыытыллыбыт Эбээн-Бытантай улууһун күннэрин чэрчитинэн оройуон сайдыытыгар сүҥкэн суолталаах көрсүһүүлэр, кэпсэтиилэр түмүктэрин билиһиннэрдэ.
- Улууспут тэриллибитэ 35 сылын чэрчитинэн Дьокуускай куоракка тэрээһиннэрбит үрдүк таһымнаахтык ыытылыннылар. Маныаха тэрийсээччилэргэ, кыттыспыт тэрилтэлэргэ, биир дойдулаахтрабытыгар улуус дьаһалтатын аатыттан улахан махталбын этэбин. Дьокуускай куоракка үлэ сырыытынан сылдьан министиэристибэлэргэ, биэдэмистибэлэргэ үгүс этиилэри, туруорсуулары киллэрдибит.
Үп министиэристибэтигэр көрсүһүүгэ камеральнай бэрэбиэркэ түмүгүнэн үп төннөрүүтүн бэрээдэгин, улууска көрүллэр дотация методикатыгар авиабылаһаакка көрүүтүн киллэрэри туруорустубут. Тоҕо диэтэр, авиабылаһаакканы көрүүгэ үгүс үп ирдэнэр. Маны тэҥэ, биһиги ППМИ бырагырааманан көрүллэр 2 мөл.солк. хоту улуустарга таһаҕас тиэрдиитэ уустугун учуоттаан, 3 мөл.солк. диэри улаатыннарарга этии киллэрдибит. Экэниэмикэ миниистирин уонна кини 1 солбуйааччытын, кураторбытын Мария Аргуновалыын көрсүһүүгэ социальнай эбийиэктэрбит тутууларын тула кэпсэттибит. Сүрүннээн бырайыактыыр – симиэтэлиир докумуон(ПСД) оҥоһуутугар үбүлээһини ырыттыбыт. Миниистир Петр Попов Мария Михайловнаҕа федеральнай бырагыраамалары чинчийэргэ соруйда. (т/х, ОДьКХ, доруобуйа харыстабылын, үөрэхтээһин министиэристибэлэригэр көрсүһүүлэри 50№ аах-ааптар). Тырааныспар министиэристибэтигэр Кустуур, Дьарҕаалаах суолларын бэриллиитин кэпсэттибит. Суоллар пааспардыыр үлэ ыытыллар, дуогабардар түһэрсилиннилэр, үп көрүлүннэ. Онон, ккэлэр сылтан өрөспүүбүлүкэ таһымыгар бэриллиитин үлэтин саҕалыахпыт. Субсидиялаах билиэт кээмэйэ оннунан хаалар, ол эрэн биир киһи сылга көтөрө квоталаах буолара сабаҕаланар. «Восточный меридиан» бырайыакка биһиги улууспутун хабар гына этии киллэрдим. Сибээс министиэристибэтигэр оптоволокно кэлиитин хаамыытын кэпсэттибит, билиҥҥи кэмҥэ федеральнай үбүлээһин чопчуланарын кэтэһэллэр. Спутник нөҥүө интернет түргэтиирин эмиэ ырыттыбыт. Бу бырайыакка киирдэхпитинэ, 2027 сылга түргэн сибээс хааччыллыыта ситиһиллэр. Култуура миниистирэ Афанасий Ноев Искусство оскуолатын арыйарбыт тоҕоостооҕун эттэ. Биһиги өттүбүтүттэн элбэх функциялаах култуура киинин туруорсарбытын эттибит. Оччотугар, бу кииҥҥэ түмэл, киинэ саалата уонна ускуустуба оскуолата киириэх этилэр. Афанасий Иванович эрдэтээҥи национальнай бырайыактар болдьохторо бүтэн тохтоотулар, кэлэр сылтан атын национальнай бырайыактар үлэҕэ киирэллэрин сырдатта. Олору үөрэтэн көрөргө сүбэлээтэ. Уопсайынан, тутуулар бары кэриэтэ ПСД баарыттан тутулуктаналлар. Биһиэхэ ПСД оҥоһуллуутун үбүлээһинэ үрдүгүнэн күчүмэҕэйдэр үөскүүллэр. Арктика дьыалаларыгар миниистир Владимир Черноградскай кэлэр сылга атыы – эргиэн киин (ТЛЦ) тутуута түмүктэнэн үлэҕэ киирэрин эттэ. Биир үөрүүлээх сонунунан, Дьарҕаалаахха ФАП тутуута бүддьүөккэ киириитэ чопчуламмытын иһитиннэрии буолла. Кылгастык сити курдук улууспут социальнай – экэнэмиичэскэй сайдыытыгар туһуланар үгүс дьоһун кэпсэтиилэр ыытылыннылар.
Улуус күннэрин чэрчитинэн култуурунай тэрээһиннэр үрдүк таһымҥа ыытылыннылар диир тоҕоостоох. Култуура салалтата сүрдээхтик кыһаллан, дьону түмэн уус -у ран быыстапканы да, кэнсиэрдэри да сүрдээх сэргэхтик, тэрээһиннээхтик ыыттылар. Степан Степановичка уонна култуура эйгэтин үлэһиттэригэр, бары кыттыылаахтарга улахан махталбын биллэрэбин. Дьокуускай куоракка олорор биир дойдулаахтарбыт олуһун диэн астыммыттарын, биһирээбиттэрин этэллэр. Бу улахан хайҕал буолар.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталастыбатын Кирилл Бычкову кытта тус көрсүстүм. Кирилл Евгеньевичтыын кини манна кэлэ сылдьыбыт оробуочай сырыытын кэмигэр ылыллыбыт соруктарыя ырыттыбыт. Кини тутуу министиэристибэтиттэн хаарбах дьиэттэн көһөрүүнэн тутуллуохтаах олорор дьиэлэр уонна социальнай эбийиэктэр тустарынан иһитиннэриини көрдөөбүтүн, ылыллыбыт соруктар туолууларын тус хонтуруолугар тутарын эттэ. Эбии нэһилиэнньэ ахсаанын уонна эбийиэктэр характеристикаларын чопчулуур көрдөрүүлэрин бэлиэтэннэ.
***
Олохтоох көҕүлээҺиннэри өйүүр бырагыраама куонкурсугар улуустан уонна нэҺилиэктэртэн киирбит бырайыактар сайаапкалара бары кыайдылар. Ол эбэтэр, улуус социальнай- экэнэмиичэскэй сайдыытыгар туҺуламмыт 6 бырайыак. Ол эбэтэр, 12 мөл.солк.кэриҥэ үп көрүллэр. Бу улахан ситиһии.
***
Полиция пуунугар Владислав Никитин начаалынньыгын эбээһинэһин толорооччунан ананан үлэтин саҕалаата. Владислав Яковлевич полиция старшай лейтенана.
Яна РОЖИНА