Саҥа үөрэх дьыла саҕаланан оскуола үөрэнээччилэрэ сарсыарда аайы кинигэлэринэн, үөрэх тээбириннэринэн туолбут үрүксээктэрин сүкпүтүнэн төрөөбүт оскуолаларыгар ыксалынан-тиэтэлинэн бараллар. Аны сотору кэминэн уһуйаан иитиллээччилэригэр үөрэтэр-иитэр биһиктэрин кыһата арыллан, убайдарын, эдьиийдэрин кэнниттэн үүнэр-сайдар сирдэригэр барыахтара.
Быйылгы үөрэх дьыла учууталларга даҕаны, иитээччилэргэ даҕаны саҥа соруктары туруорда. Бүтүн Арассыыйа үрдүнэн оскуолаларга «көмүс стандарт” киирбит буоллаҕына, уһуйааннар быйылгыттан биир кэлим федеральнай үөрэх бырагырааматынан салайтаран үлэлиэхтэрэ.
Сиһилии «Хаарчаана» уһуйаан сэбиэдиссэйэ Сардана Софронова сырдатта.
— Быйыл «Хаарчаана» уһуйааҥҥа комплектованиенан 146 оҕо баар, кырачааннар бөлөхтөрүгэр 1,5 саастарыттан үөһээ 20 оҕо киирэр. Ол үрдүнэн миэстэ тиийбэт буолан, сорох оҕолор сатаан хабыллыбатылар.
Саҥа үөрэх дьыла номнуо саҕаланна. Билигин “Хаарчаана” уһуйааҥҥа кыракый косметическай өрөмүөн уонна хомунуу үлэтэ бара турар. Ититиини биэрдилэр, дьиэбит сылыйан эрэр. Бу нэдиэлэ ортотуттан үлэбитин саҕалыахпыт.
Хаадырынан хааччыллыы өттүн этэр буоллахха, быйыл толору састаабынан үлэлиибит. Саамай үөрэр, быһаарыллыбыт боппуруоспут диэн анал үөрэхтээх музыкальнай салайааччыны буллубут, Кустууртан төрүттээх бэйэбит кыыспыт Дария Колесова кэлэн үлэлиэхтээх. Маны тэҥэ целевой миэстэнэн Дьокуускайдааҕы педагогическай колледж иитээччи салаатын бүтэрбит эдэр исписэлиис Олеся Пшенникова үлэтин биһиги уһуйааммытыгар саҕалыаҕа.
Быйылгы үөрэх дьылыгар уларыйыыбыт диэн, биир кэлим федеральнай бырагырааманан үлэлиибит. Бу бырагыраамаҕа киириигэ бэлэмнэнии үлэтэ номнуо 2022 сылтан баран, оробуочай бөлөх тэринэн, дорожнай карта оҥостон, наһаа улахан үлэ ыытыллан, балаҕан ыйын 1 күнүгэр ылынан үлэҕэ киллэрдибит. Бырагыраама уратыта диэн биир кэлим федеральнай ирдэбил 60% булгуччу толоруллар, 40% эбии эрэгийиэннээҕи компонент эбиллэр. Өрөспүүбүлүкэбит уһуйааннарга аналлаах бырагыраамалардаах, ол сүнньүнэн эбии бэйэбит олохтоох бырагыраамабытын (устуоруйа, үгэстэр, култуура уо.д.а.) киллэрэн оҥостобут. Оҕону иитиигэ булгуччу толоруллар федеральнай халандаарынай былаанынан сиэттэрэн араас тэрээһиннэр ыытыллыахтара.
Атырдьах ыйын 22-25 күннэригэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕин үлэһиттэрин Атырдьах ыйынааҕы сүбэ мунньахтарыгар баран кыттыыны ылан кэллим. Сүрдээх улахан таһымнаах, киэҥ далааһыннаах тэрээһин буолла. «Үөрэҕирии тиһигэ уонна сайдыы тосхоло» диэн пленарнай мунньахха РФ үөрэҕин миниистирэ Сергей Кравцов онлайн-киэбинэн эҕэрдэлээтэ уонна үөрэхтээһин тиһигин сайыннарарга кыһамньытын иһин өрөспүүбүлүкэ салалтатыгар махтанна. СӨ Ил Дархана Айсен Николаев эҕэрдэлээтэ, итиэннэ ааспыт биэс сылга үөрэх эйгэтигэр ыытыллыбыт үлэлэри сырдатта, үөрэҕирии үлэһиттэригэр кэккэ наҕараадалары туттарда. Үөрэх уонна наука миниистирэ Ирина Любимова үлэ түмүктэрин билиһиннэрдэ, үүммүт үөрэх дьылыгар туруоруллар соруктары иһитиннэрдэ. Биһиги, үөрэх тэрилтэлэрэ быйылгыттан «Сферум” диэн саҥа Арассыыйатааҕы информационнай-коммуникационнай үөрэх платформатыгар көһүөхтээхпит. Бу платформа учууталлары, иитээччилэри, оҕолору, төрөппүттэри сүрүннүүр, сибээстиир босхо сервис, виртуальнай былаһаакка буолар. ИКТ (информационнай-коммуникационнай технологиялар) – олохпут сүрүн ирдэбилэ буоларынан хас биирдии педагог бу компетенцияны баһылыахтаах. Ол да иһин, Атырдьах ыйынааҕы сүбэ мунньах сиэксийэлэринэн ыытыллар чааһыгар бэйэм интэриэһиргиир буоламмын ити салаанан баран кыттыыны ыллым.
Түгэнинэн туһанан, үөрэх дьыла саҕаламмытынан оҕолору, төрөппүттэри, иитээччилэри, учууталлары, үөрэх кыһатыгар үлэлиир бары кэллиэгэлэрбин итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин! Саҥа үөрэх дьыла биһиэхэ үрдүк ситиһиилээх, үгүс кыайыылаах буоллун, саҥа сүүрээннэр олохпутугар, үлэбитигэр-хамнаспытыгар киирдиннэр, барыгытыгар дьолу-соргуну, или-эйэни, чэгиэн доруобуйаны баҕарабын.