Үбү – харчыны сөпкө туһаныы таһымын үрдэтии тэрээһиннэрэ өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн тиһиктээхтик ылсыллан ыытыллар буолла.
Ол курдук, Саха сиригэр эрэгийиэннээҕи Үбү – харчыны сөпкө туһаныы кэмпитиэнсийэтин киинэ тэриллэн үлэлиир. Манна кураторынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин бырабыыталастыбатын бэрээссэдээтэлэ Кирилл Бычков буолар. Бу күннэргэ биһиги улууспутугар бу киин исписэлиистэрэ И.И.Фадеев аатынан финансовай – экэнэмиичэскэй колледж преподавателэ Татьяна Борисова уонна эксперт Лидия Колодезникова кэлэн тэрилтэ салайааччыларын, үп-харчы исписэлиистэрин, үөрэх эйгэтин үлэһиттэрин, оскуола оҕолорун уонна төрөппүттэри кытары көрсөн үп-харчы боппуруостарыгар киэҥ сырдатар бэсиэдэлэри ыыттылар, ыйытыктарга хоруйдаатылар. Сүрүннээн, дьону – сэргэни нолуок бэрээдэгэ, кирэдьиит боппуруостара, өр кэмнээх уурунуу боппуруостара долгуталлар. Исписэлиистэр сүрдээх тиийимтиэтик быһааран бары ыйытыктарга хоруйдаатылар. Маны тэҥэ, бу киин үлэтин туһунан сырдаттылар.
— Биһиги кииммит эдэр эрээри, сүрдээх киэҥ далааһыннаах үлэлээх, үгүс тутаах министиэристибэлэр уонна биэдэмистибэлэр биһиги партнердарбыт буолаллар. Ол курдук, өйдөтөр-сырдатар үлэ таһынан үгүс элбэх күрэстэри, куонкурустары, араас тэрээһиннэри ыытабыт. Куонкурустарга кыттыы сүрдээх судургу. Бу туһунан сиһилии биһиги сайтпытыгар fingram.yakutia киирэн көрүөххүтүн, дьиэ кэргэнинэн, оҕолоргутун кытыннарыаххытын сөп. Бу күрэстэр түмүктэринэн Арассыыйа таһымыгар куонкурустарга кыттыахха эмиэ сөп. Ол курдук, ааспыт сылга биһиги өрөспүүбүлүкэбит олохтоохторо маннык кыттаннар дойдуга ситиһиилэммиттэрэ. Бу олус үөрдэр. Үбү – харчыны сөпкө туттуу үөрэхтээһинэ оҕолорго үөрэх бырагырааматыгар эмиэ баар. Ол курдук, алын кылаастарга тулалыыр эйгэ, үрдүкү кылаастарга математика уонна обществознание предметтэринэн үөрэтиллэр. Биһиги маннык улуустарынан сылдьан нэһилиэнньэҕэ үбү – харчыны сөпкө туттуу үөрэхтээһинин (финансовая грамотность) сырдатабыт. Кэлиҥҥи сылларга бары билэрбит курдук, түөкүннээһин аһары элбээтэ. Манна өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн ханнык улуустар ордук массыанньыктааһыҥҥа түбэһэллэрин учуоттааһын ыытыллар. 36 улуустан үһүгэр маннык дьайыы ончу суох, Эбээн Бытантай, Горнай уонна Аллайыаха буолаллар. Бу олус үчүгэй көрдөрүү. Хомойуох иһин, ыаллыы Дьааҥы улууһун олохтоохторо ааспыт 2024 сыл түмгүнэн 100 мөл.солк. үптэрин түөкүннэргэ албыннаппыттар. Бу туохтан тахсарый? Үксүгэр, дьон араас түргэнник харчыны улаатыннаран түөкүннэр схемаларыгар итэҕэйэн киириилэриттэн, үбү – харчыны сыыһа – халты туттууттан. Инник дьайыылары сарбыйар сыалтан өрөспүүбүлүкэбит салалтата Үбү – харчыны сөпкө туһаныы кэмпитиэнсийэтин киинин тэрийбитэ. Түгэнинэн туһанан, биһиги бу ыраах хоту улууска кэлэрбитигэр күүс – көмө өйөбүл буолбут дьоммутугар, улуус баһылыгын солбуйааччытыгар Александра Ивановаҕа, үөрэх салалтатын салайааччытыгар Петр Потаповка уонна Лаура Ивановаҕа улахан махталбытын этэбит.
Тэрилтэ салайааччыларын уонна үп исписэлиистэрин кытары көрсүһүүгэ улууска бу киин волонтерын таллылар. Биир санаанан үөрэх салалтатын салайааччыта Петр Потапов буолла.
Яна РОЖИНА