Ахсынньы ыйтан саҕалаан Айар дьиэҕэ анал дьайыыга сылдьар байыастарбытыгар харыстыыр сеткалары өрүү үтүө бачыыма биллэриллэн ыытыллыбыта.
Манна үгүс тэрилтэлэр кэлэктииптэрэ күргүөмүнэн кыттыһаннар, барыта 8 устуука араас кээмэйдээх сеткалар бэлэмнэнилиннилэр. Сүрүн көҕүлээччи улууска истибэттэр түмсүүлэрин салайааччыта Евдокия Семеновна Слепцова. Сетка матырыйаалын улуус дьаһалтата ылан биэрбитэ, онтон арааматын олохтоох дьаһалта оҥорбуттара. Улуус баһылыга Иннокентий Стручков Е.С. Слепцоваҕа, А.А. Слепцоваҕа, Т.М. Мушниковаҕа, А.Н.Тарабукинаҕа, С.Г.Гороховаҕа, ону тэҥэ кэлэктииптэргэ «Кыайыыга кынаттыыр сырдык санаанан салайтаран, биир сомоҕо буолан үтүө бачыымҥа кыттыһан, или — эйэни түстэһэр сайдам санааҕыт быстыбатын», — диэн туран, махтал суруктары үөрүүлээх быһыыга туттарда. Салгыы Иннокентий Николаевич ааспыт сыл устата улууска туруоруллубут былааннар, үлэлэр туолууларын билиһиннэрдэ. (сиһилии бытантай.рф уонна 5№-гэ аах.).
Үөрүүлээх иһитиннэриинэн, улуус киинигэр «Хаарчаана” уһуйаан тутуута өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүн суотугар оҥоһуллара бигэргэммитэ буолла. Бу сылга Торгово – логистическай киин тутуута түмүктэнэр, «Үтүө дьыалалар” бырагыраама чэрчитинэн исписэлиистэргэ анаан улуус киинигэр 4-кыбартыыралаах дьиэ тутуллуоҕа. Кустуурга оскуола тутуута иккис уочаракка тахсан биэрдэ. Дьарҕаалаахха Фельдшерско – акушерскай пуун тутуллуоҕа. Ааспыт сылга ыытыллыбыт үлэ слайданан барыта арылыччы, аһаҕастык көстүбүтүн муньах истээччилэрэ сэҥээрдилэр, сэргээтилэр.
Сити курдук, отчуоту болҕойон истэн баран, олохтоохтор ыйытыыларын биэрдилэр, улуус социальнай – экэнэмиичэскэй сайдыытыгар этиилэрин киллэрдилэр. Ол курдук, улуус киинин олохтоохторун тыа хаһаайыстыбатын, чуолаан сылгы, таба иитиитин, маркировка боппуруостара, үөрэх эйгэтин, чэпчэтиилээх авиабилиэт уо.д.а. долгутар.
Сылгы чииптээһинин болдьоҕо кулун тутар ый 1 күнүгэр диэри. Манна сылгы иитэр хаһаайыстыбалар, бэтэринээрдэр тахсан маркировка үлэтин ыыталларыгар усулуобуйа тэрийиитигэр кэккэ ыарахаттары көрсөллөрүн эттилэр. Кэлиҥҥи кэмҥэ Саха сиригэр аҕам сааһы уһатыы политиката киирэн тиһиктээхтик үлэлиир. Кырдьаҕас дойдутугар көмүс сааһын атаарара, сааһын уһатарга көдьүүс буоларын, онон, инникитин аҕам саастаахтарбытыгар интэринээт — дьиэ тутуллуоҕун баҕаралларын биллэрдилэр. Маны тэҥэ, улуус дьаһалтатыгар киэҥ сырыылаах массыына (вахтовка) ылыллара тоҕоостооҕун, бары тэрилтэлэр наадаларыгар харгыһа суох сылдьаллара хааччыллыаҕын, ыстаадаларга кэнсиэрдьиттэр, быраастар да сылдьаллара быһаарыллыан сөптөөҕүн. Чэпчэтиилээх авиабилиэт сайыҥҥы кэминээҕи кыһын атыыланара табыгаһа суоҕун, маны сааһылыырга салалта туруорсарыгар көрдөстүлэр. Табаһыттар кыстыыр, сайылыыр баасаларыгар саҥа дьиэлэр, сыралаах үлэлээх дьоммут санаторийга эмтэниилэрин тиһиктээхтик ыытарга. Табаһыт оҕолор хамнастарын 3 ый толору төлөнөрүн ситиһэри уонна да атын, сүрүн салаа үлэһиттэрин олорор уонна үлэлиир усулуобуйаларын тупсарыыга туһуламмыт ыйытыктарын, этиилэрин киллэрдилэр.
«Биһиги оскуолабыт 220 миэстэлээх, онтон биһиги оҕобут ахсаана бүгүҥҥү күҥҥэ 286, биир симиэнэнэн үөрэнэргэ кэккэ күчүмэҕэйдэрдээҕинэн, эбии тутууну туруорсабыт. «Земскэй учуутал» бырагырааманан олохтоох исписэлиистэри ыҥырабыт. Физика, химия предметтэрин кэбиниэттэрэ анаммыт тэриллэринэн хааччыллаллара тоҕоостоох», — оскуола дириэктэрэ Таисия Кейметинова.