Ааһан эрэр сылга улууска дьоһун үбүлүөйдэр бэлиэтэннилэр. Ол курдук, ааспыт нэдиэлэҕэ «Хаарчаана” уһуйаан тэриллибитэ 90 сылын киэҥ далааһыннаахтык бэлиэтээтибит.
Сыл устата уһуйааҥҥа араас хабааннаах тэрээһиннэр ыытылыннылар, үгүс кинигэ таҕыста. Сыл бүтэһик ыйын устата бөлөхтөрүнэн оҕолорго бырааһынньыктар буоллулар. Түмүктүүр тэрээһининэн уһуйаан үлэһиттэрин күүстэринэн аһымал дьаарбаҥка уонна эҕэрдэ кэнсиэр буолла. Аһымал дьаарбаҥкаттан киирбит үбү уһуйаан үлэһиттэрэ анал дьайыыга сылдьан олохторун толук уурбут Геройдарбыт кэриэстэригэр, тахсара былааннанар кинигэҕэ ыытыахпыт, диэн сүбэлэспиттэрэ хайҕаллаах.
Устуоруйаны сэгэтэн
90 сыл устата уһуйааҥҥа идэлэригэр бэриниилээх, кэнчээри кэскили иитии курдук сүҥкэн эппиэтинэһи чараас санныларыгар сүгэн, үтүө суобастаахтык үгүс киһи үлэлээн аастаҕа. Ол курдук, 1934 сыллаахха 10 миэстэлээх уһуйааны Татьяна Дмитриевна Горохова салайбыт. Онтон сэрии ыар сылларыгар -1943 с. кэҥээн, 25 миэстэлээх уһуйааны Анна Николаевна Аверенская салайар. 1950-60 сс. Т.С.Слепцова, О.Е.Слепцова, В.Д.Шадрина, В.Г.Спиридонова сэбиэдиссэйинэн таһаарыылаахтык үлэлээбиттэрэ. 1957 сылтан оҕо ахсаана элбээн, дьааһыла оҕо саада буолбута. 1962 сыллаахха типовой анал дьиэ тутуллан, нэһилиэк бары үөрбүтэ. 1966 с. уһуйаан 95 миэстэлммитэ. Материальнай- тэхиниичэскэй баасата биллэ хаҥаабыта, иитэр – үөрэтэр үлэ хайысхата сайдарыгар улахан саҥа соруктар турбуттара. Бу сылларга О.Е.Слепцова, М.А.Готовцева, Н.Е.Аммосова, Е.К.Рожина үтүө суобастаахтык сэбиэдиссэйинэн үлэлээбиттэрэ.
1991 сылтан Светлана Алексеевна Архипова 22 сыл устата эҥкилэ суох уһуйааны салайбыта. Бу сылларга дойдуга рынок сыһыана кимэн киирбитэ, уларыта тутуу ыар кэмнэрэ үлэҕэ үгүс ыарахаттары үөскэппитэ. Ол эрэн, идэҕэ бэринии барытын кыайар. Люция Егоровна Колесова, Анна Иннокентьевна Аммосова, Зоя Васильевна Сотрудникова курдук методистар педагогтарга үтүө сүбэһит, эйэҕэс уһуйааччы быһыытынан күүс – көмө буолбуттара.
2013-2021 сылларга уһуйааны баай уопуттаах, Арассыыйа уопсай үөрэхтээһинин Бочуоттаах үлэһитэ, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, “21 үйэ Учуутала» бэлиэлээх Любовь Ивановна Стручкова салайар. 2021-2024 сылларга Сардана Ивановна Софронова, эмиэ бэрт ситиһиилээхтик салайбыта.
2024 сыл атырдьах ыйыттан уһуйааны Саха Өрөспүүбүлүкэтин үөрэҕириитин туйгуна, 30 сыл эҥкилэ суох иитээччинэн үлэлээбит, үрдүкү категориялаах педагог Марина Васильевна Верховская салайар.
Үөрүү аргыстаах үбүлүөй дьоро киэһэтэ
Дьоро киэһэни улуус дьаһалтатын социальнай политикаҕа салаа салайааччыта Саргылана Петрова улуус баһылыга Иннокентий Стручков аатыттан эҕэрдэ суруктарын, Бочуот кырааматаларын туттарар үөрүүлээх түгэнинэн арыйда. Түгэһиир баһылыга Сергей Аликов бэлиэт түгэнинэн эҕэрдэлээн туран эдэр исписэлиистэргэ Олеся Пшенниковаҕа, Кристина Аммосоваҕа салҕыы ситиһиилээх үлэни баҕаран туран Бочуот кырааматаларын туттарда. Улуустааҕы үөрэҕирии салалтатын салайааччыта Петр Потапов итиитик – истиҥник эҕэрдэлээтэ. Маны тэҥэ, үгүс тэрилтэлэр салайааччылара эҕэрдэлэрин тиэрдэн туран бэлэхтэрин туттардылар.
Сахалыы таҥастаах уһуйаан үлэһиттэрэ ытык – мааны бэтэрээннэрин М.А.Готовцеваны , Н.П.Колесованы, Е.Ль.Горохованы, А.С.Другинаны, А.И.Стручкованы, З.В.Сотрудникованы, В.Н.Слепцованы, В.В.Колесованы, Е.И.Афанасьеваны, В.К.Никитинаны, А.А.Сотрудникованы, В.П.Жиркованы, А.Р. Горохованы, Е.И.Стручкованы үтүө тылларынан ахтан – санаан, бэлэхтэрин сыанаттан түһэн туттарбыттара ураты истиҥ көстүү буолла.
Уһуйааҥҥа саҥара да илик кырачааннар кэлэллэр. Кинилэри элбэҕи эбинэргэ, ыллыырга – туойарга, билиилэрэ — көрүүлэрэ кэҥииригэр, дьоҕурдара сайдарыгар иитэр – үөрэтэр аналлаах дьоммут талааннара көрөөччүнү сөхтөрдө. Ырыаны – үҥкүүнү көҕүлүттэн тутан уһуйаан үлэһиттэрэ эдэрдиин – эмэнниин, сүрдээх сэргэх эҕэрдэ кэнсиэри бэлэхтээтилэр. Кинилэри кытта иитиллээччилэр төрөппүттэрин кытта ыллаабыттара – туойбуттара эмиэ олус истиҥ буолла.
Түмүккэ, уһуйаан сэбиэдиссэйэ Марина Верховская бар дьонугар уһуйаан кэлэктиибин аатыттан сахалыы сайаҕас, эбээннии эйэҕэс махтал тылларын этэн, алгыстаах эҕэрдэтин тиэртэ.