Тэрилтэ салайааччыларын үлэни-хамнаһы торумнуур сүбэ мунньахтарын сүрүн түгэннэрэ. Мунньаҕы улуус баһылыгын солбуйааччыта Александра Иванова салайан ыытта.
***
СӨ Үп министиэристибэтиттэн үс киһи кэлэн, кулун тутар 1 күнүгэр улуус дьаһалтатын дьиэтин аактабай саалатыгар күнүс 11 чаастан тэрилтэ салайааччылара, хаадыр отделлара кыттыылаах «Электронный бюджет и финансовая доступность» консультация ыытыахтара.
***
Кулун тутар 3 күнүгэр биһиги улууспутугар өссө биир улахан дэлэгээссийэ кэлиэҕэ. Ол курдук, Ил Түмэн судаарыстыбаннай мунньах бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев салайааччылаах дьокутааттар — Ил Түмэн судаарыстыбаннай мунньах олохтоох бэйэни салайыныыга сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Владимир Прокопьев, тыа хаһаайыстыбатын кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Атласов уонна сырдатар-иһитиннэрэр сириэстибэлэртэн үс суруналыыс кэлэн, кулун тутар 4 күнүгэр улуус дьаһалтатын дьиэтигэр сарсыарда 10 чаастан мунньах буолуоҕа. Мунньахха сүрүн боппуруоһунан саҥа сокуон быһыытынан тыа хаһаайыстыбатын боломуочуйатын 14 салаатынан биһиэхэ бэриллэр субвенция харчытын тула кэпсэтии буолуоҕа. Саҥа сокуон боппуруостарыгар ким интэриэһиргиир ыйытыктаргытын биэриэххитин сөп.
***
Кулун тутар 28-29 күннэригэр биһиги улууспутугар Табаһыттар сүлүөттэрэ буолара былааннанар. Сүлүөт чэрчитинэн өрөспүүбүлүкэтээҕи Арктика дьахталларын форумнара ыытыллыаҕа. Форум сүрүн бырагырамаатын билиһиннэрдэххэ, 4 стратегическай сессия ыытыллыаҕа: 1 – «социальное благополучие и здоровье женщин Арктики”. Бу манна сүрүн модератордар Доруобуйа харыстабылын уонна үлэ министиэристибэлэрэ. 2 – “Роль женщин в реализации общественных инициатив”. СӨ дьахталларын союһун уопсастыбаннай хамсааһын бэрэссэдээтэлэ Анжелика Андреева кэлэн үлэлиэҕэ. 3 – «Патриотическое воспитание сыновей в арктических районах”. Манна модераторынан Ыччат дьыалатыгар, култуура министиэристибэлэрэ, Аҕалар лигаларыттан Айхал Габышев буолуохтара. Билэргит курдук, саҥа үүммүт сыл дойдубут, өрөспүүбүлүкэбит уонна өрөспүүбүлүкэбит улуустарыгар барыларыгар Патриотизм, Сомоҕолоһуу сылынан биллэриллэн турар. Сүрүннээн болҕомтобутун бу стратегическай сессияҕа уурабыт. Сессия чэрчитинэн Чурапчытааҕы физкультура уонна спорт институтуттан национальнай многоборьеҕа Иннокентий Готовцев, Иван Черкоев маастар кылаас көрдөрүөхтэрэ. 4 – “Развитие кадровой политики в Арктике”. Бу манна модераторынан Арктика дьыалаларыгар, үөрэх министиэристибэлэрэ буолуохтара. Көрөргүт курдук, бу бэйэбит сүлүөппүтүн кытары улахан тэрээһин ыытыллыаҕа. Биһиги тоҕо бу маннык тэрээһини тэрийэбит диир буоллахха, улууспут кэскиллэрэ, саамай сүрүн дьоммут – биһиги оҕолорбут буолаллар. Бүтэһик 3 сыл чинчийиитинэн уонна ааспыт 2024 сылга ОВЗ (доруобуйаларыгар хааччахтаах) 31 оҕо билиннэ. Бу көрдөрүү туох биричиинэлээҕин биһиги билбэппит, сабаҕалааһын быһыытынан экология эбэтэр генетическай фактор (биһиги иннибитинэ 3-4 көлүөнэ көрүллэр) буолуон сөп, бу маны дириҥник үөрэтиэххэ наада. Бу кыһалҕа биһиги эрэ улууспутугар буолбакка, Арктика улуустарыгар үгүс, ол эрэн, ити боппуруос биһиги улууспутуттан аан маҥнайгынан көтөҕүллүбүтүнэн форуму ыытарга биһиэхэ көҥүл биэрбиттэрэ. Онон, тэрээһин чэрчитинэн төһө кыалларынан бэйэбит санаабытын этиниэххэйиҥ.
***
Улууспут баһылыга Иннокентий Стручков нэһилиэктэр баһылыктарын, волонтер кыргыттарбытын кытары Украинаҕа буола турар анал байыаннай дьайыы сиригэр байыастарбытын көрсө барбыттара. Бэлиэтээн эттэххэ, гуманитарнай көмө 1 туонна кэриҥэ барда. Харчы чааһыгар этэр буоллахха, биир күннээх хамнас хомуйуута бүгүҥҥү күҥҥэ 1 мөл. 421 тыһ.солк. буолла. Бу мантан 90 тыһ. солк. хамсаата, сотору эбии счеттар кэлиэхтээхтэр. Уолаттартан 31 сайаапка хомуйбуттара, икки уол аккаастаабыта. Сыана ыараан антидрон биир устууката 285 тыһ. солк. буолбут, оннук 5 антидрон ыллыбыт, 1,5 мөл. солк. кэриҥэ харчыбыт ити тэрили ылыыга туһанылынна.
***
Олохтоох хаадырдары өйүүргэ үлэ хайысхата кэҥиир. Хаадыр бырагырааматынан үөрэхтэрин бүтэрэн баран үлэлии кэлэр оҕолорбутугар (земскэй бырагырааматтан ураты) биир кэмнээх төлөбүр, дьиэ арендатын ороскуотун, бырайыас төлөбүрүн сорох чааһын уйунабыт.
***
Ил Дархан Айсен Николаев туһаайыытынан тутуу министиэристибэтигэр инвестиционнай бүддьүөт суотугар Саккырыырга 200 миэстэлээх оҕо уһуйаанына ПСД (бырайыактыыр-симиэтэлиир докумуон) квотаҕа сайаапка ыыттыбыт.
Сардаана Копырина