Саккырыырдааҕы «Хаарчаана» оҕо уһуйаана тэриллибитэ 90 сыллаах өрөгөйдөөх үбүлүөйүн бэлиэтиир. Күннэр-дьыллар мындааларын сэгэтэн көрдөххө, ыраах 1934 сыллаахтан биһиги уһуйааммыт устуоруйута силигин-мутугун тардар.
90 сыл анараа өттүгэр Дьолоон диэн сиргэ аан маҥнай 10 миэстэлээх дьааһыла-саад арыллан үлэлиир. Олохтоох кыраайы үөрэтээччилэр кинигэлэриттэн көрдөххө уһуйааны тэрийбит киһинэн Татьяна Дмитриевна Горохова (Колесова) буолар. Онтон ыла түннүгүнэн чыычаах көтөн ааспытын курдук күн-дьыл “элэс” гынан ааһан, билигин уһуйааммыт үүнэн-сайдан, үгүс көлүөнэ оҕону киэҥ аартыкка кынаттыыр оҕо сааспыт биһигэ буолар.
“Биһиги уһуйааммытыгар 1,5 саастарыттан 7 саастарыгар диэри уопсайа 152 оҕо сылдьар. Уһуйааҥҥа педагогтар кытары араас үлэһиттэр уопсайа 52 киһи үлэлиибит.
Кыралаан ситиһиилэр элбэхтэр. Онтон бу күһүҥҥүттэн саҕалаан этэр буоллахха, саамай улахан ситиһиибит диэн физкультураҕа инструкторбыт Кристина Стручкова салайааччылаах кыракый кыргыттарбыт Кытай народнай өрөспүүбүлүкэтигэр баран акробатикаҕа күрэхтэһэн, 1 миэстэ буолбуттара. Уонна бу билигин ахсынньы ыйга улуустааҕы “Аҕам, ийэм уонна мин – спортивнай дьиэ кэргэн” диэн күрэх муниципальнай таһымын кыайыылаахтара, кыракый иитиллээччилэрбит төрөппүттэрэ Августина, Семен Старостиннар дьиэ кэргэттэрэ өрөспүүбүлүкэтээҕи күрэххэ бараннар, 13 улуустан инники күөҥҥэ тахсан, 5-с миэстэ буоллулар.
Уһуйааммытыгар саамай улахан кыһалҕабыт диэн үлэлиир дьиэлэрбит аварийнай туруктаах, эргэ дьиэлэр буолаллар. Улуус баһылыга Иннокентий Стручков биһиги кыһалҕабытын өйдөөн, утары баран, дьаһалта дьиэтин кэнчээри ыччат туһугар туран биэрэн, ол дьиэбитин оҥостон, өрөмүөннээн бүттүбүт. Бу икки эргэ дьиэлэрбитигэр Саҥа дьыллаан бараммыт, дьааһыла уонна орто бөлөх дьиэлэрэ ахсынньы 27-28 күннэригэр көһөөрү сылдьабыт.
Түгэнинэн туһанан убаастабыллаах бэтэрээннэри, күндүтүк саныыр бииргэ үлэлиир кэллиэгэлэрбин барыларын тапталлаах уһуйааммыт 90 сылынан итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибин. Баҕарабын чэгиэн-чэбдик доруобуйаны, айымньылаах үлэни, үлэлэригэр өссө да үрдүк ситиһиилэри уонна кэлэн иһэр Саҥа Дьылынан эҕэрдэлээн туран, үүнэр сыл бары үтүөнү, сырдыгы, кэрэни тосхойдун! Уонна күндү биир дойдулаахтарбытын ахсынньы 20 күнүгэр ыытыллар уһуйаан үбүлүөйүн бырааһынньыктааҕы тэрээһиннэригэр, итиэннэ кэнсиэргэ ыҥырабыт. Бу күн аһымал дьаарбаҥкаҕа киирбит харчы анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт уолаттарбытыгар өйдөбүнньүк кинигэлэрэ тахсарыгар бэриллиэҕэ,” – диэн «Хаарчаана” уһуйаанын сэбиэдиссэйэ Марина Верховская итии-истиҥ эҕэрдэтин тириэртэ.
Сардаана Копырина