Кырдьаҕас уһуйаан ааспыт сылга тэриллибитэ 90 сылын бэлиэтээбитэ.
Манна 7 бөлөҕүнэн арахсан барыта 152 иитиллээччилээх. Ханна да буоларын курдук, сүрүн кыһалҕанан уһуйаан киэҥ-куоҥ, сырдык анал дьиэтэ суоҕа буолар. Бүгүн «Хаарчааналар», улуус дьаһалтата туран биэрбит дьиэтигэр киирбиттэрин үөрүүлээхтик бэлиэтээтилэр. Тэрээһиҥҥэ улуус, Түгэһиир нэһилиэгин баһылыктара Иннокентий Стручков, Сергей Аликов, үөрэх салалтатын салайааччыта Петр Потапов, уһуйаан бэтэрээн иитээччилэрэ Елена Горохова, Варвара Колесова эҕэрдэ тылларын эттилэр, сэмэй бэлэхтэрин туттардылар.
«Биһиги бары бу олоххо аан маҥнай уопсастыбаҕа тахсыыбыт уһуйаантан саҕаланар. Маныаха уһуйаан иитэр – үөрэтэр усулуобуйата сөптөөх, анал дьиэлээх буолара сүрүн тирэх буолар. Биһиги улууспут киинигэр саҥа уһуйаан тутуута улуус тэриллиэҕиттэн турар. Бу туһунан араас таһымнаах мунньахтарга, СӨ ситэриилээх былааһын отчуоттарыгар тохтоло суох этиллэр. 50-с сыллардааҕы тутуу дьиэлэр биллэн турар, хаарбах туруктарын ааһан киһи олоҕор кутталы үөскэтэр буолбуттара. Биһиги, улуус дьаһалтатын быстах кэмҥэ, ол эбэтэр саҥа уһуйаан тутуллуор диэри диэн, дьаһалта дьиэтин биэрэргэ быһаараммыт, министиэристибэлэргэ үгүс кэпсэтиилэри, туруорсуулары ыыппыппыт. Бүгүн уһуйаан сорох бөлөҕө “приспособленнай» диэн ааттаах дьиэҕэ көстүлэр. Урукку дьиэлэригэр тэҥнээтэххэ сырдык, арыый да киэҥ, ол эрэн син биир анал уһуйаан дьиэтэ буолбатаҕын бары өйдүүбүт уонна саҥа уһуйаан тутулларыгар үлэбитин салҕыыбыт,» — диэн улуус баһылыга Иннокентий Николаевич эҕэрдэлээтэ.
Марина Верховская, уһуйаан сэбиэдиссэйэ: «Ааспыт сыл, улуус киинигэр СӨ үөрэхтээһиҥҥэ миниистирэ Нюргуна Соколова үлэ сырыытын кэмигэр уһуйааммыт хаарбах дьиэлэригэр сылдьан, кыһалҕаны быһаарар болдьоспутун, маныаха үп – харчы кырыымчыгынан саҥа уһуйаан тутуллара кэккэ харгыстардааҕын этэн турар. Улуус Аҕа баһылыга Иннокентий Стручков уһуйаан дьиэтэ хаарбах туругун ааһан, оҕо доруобуйатыгар, олоҕор кутталы үөскэтэрин өйдөөн, дьаһалта дьиэтин туран биэрэргэ быһаарыы ылыммыттара. Сайын устата хонтуора дьиэтин уһуйааҥҥа арыый да сөптөөх гына өрөмүөннээн, бүгүн 5 бөлөх, урукку дьиэлэрбитигэр тэҥнээтэххэ сырдык, киэҥ уораҕайга киирдибит. Ол эрэн, биһиги үөрэх биир кэлим судаарыстыбаннай аныгы ирдэбиллэригэр эппиэттиир, олох тэтимигэр сөптөөх усулуобуйалаах саҥа уһуйааннаныахпыт диэн эрэлбитин ыһыктыбаппыт, ыра санаа оҥостобут. Хоту сир оҕолоро Арассыыйаҕа көрүллэр бары үөрэх стандартарыгар эппиэттиир усулуобуйанан тэҥник хааччыллыахтаахтар. Оҕо төрөөһүнэ эбиллэрэ бэлиэтэнэр, ол эбэтэр иитиллээччи ахсаана элбиир. Иннокентий Николаевичка уонна дьаһалта кэлэктиибигэр кыһалҕабытын өйдөөн үп көрөн, бу дьиэни өрөмүөннээн биэрбиккитигэр махталбытын этэбит. Инникитин, саҥа уһуйаан тутулларыгар үтүө түмүк тахсыаҕа диэн, биһиги бары бигэтик эрэнэбит.”