Аҕа дойдуну көмүскээччилэр күннэригэр туһуламмыт «Эр бэрдэ» улуустааҕы күрэх үрдүк таһымҥа буолла. Саккырыыр, Кустуур нэһилиэктэриттэн күүстээх аҥардар мустаннар, дьоҕурга, сатабылга, өркөн өйгө күөн көрсөн, бары даҕаны талаан диэтэххэ талаан, дьоҕур диэтэххэ дьоҕур, быһатын хас биирдиилэрэ хатыламмат ураты буолан биэрдилэр.
Улуустааҕы киин балыыһа үлэһитэ Алексан Аммосов, улуустааҕы Оҕо саас киинин эбии үөрэхтээһин педагога Мир Слепцов, баһаарынай чаас караулун начаалынньыга Виктор Горохов, Кустуур орто оскуолатын техническай үлэһитэ Андрей Мигалкин, Кустуур нэһилиэгин эдэр ыччатын исписэлииһэ Ньургустаан Слепцов, Кустуур орто оскуолатын учуутала Михаил Горохов бэрткэ диэн бэлэмнэммиттэрэ тута харахха көһүннэ. 
Күрэх түһүмэхтэрэ: бэйэни билиһиннэрии (национальнай таҥас, слайда ирдэнэр), дьоҕуру көрдөрүү, интеллектуальнай оонньуу (Улуу Кыайыы 80 сылыгар аналлаах боппуруостарга хоруйдааһын), бириэмэҕэ бултка хомунуу, бултуурга анаммыт сайыҥҥы, кыһыҥҥы таҥастары кэтии, аптамааты ыһыы, хомуйуу, иистэнии (үтүлүгү тигии), мас эрбээһин, тоһоҕо саайыы, кулун тардыһыы (өчөс торбос да дииллэр), сыалы табыы, ноори эбээн оонньуута, дьыалабыай көстүүм. Хас биирдии түһүмэх олус интэриэһинэй, көр-күлүү аргыстаах буолла. Онуоха тэрээһини ыытааччыларбыт Владислав Колесов, Щерзот Рябчиков уратытык иилээн-саҕалаан, саҥаран-иҥэрэн ыытаннар, көрөөччүгэ ордук чугас буоллулар. 
Дьүүллүүр сүбэ састаабыгар Дмитрий Сыроватский – Түгэһиир нэһилиэгин баһылыгын солбуйааччыта, Владимир Дмитриев – Эбээн-Бытантайдааҕы уот ситимнэрин салайааччыта, Василий Поисеев – “Гарпан” этнокултуурунай киин методиһа, Гаврил Горохов – «Саккырыыр” аэропордун үлэһитэ, хотугу многоборьеҕа Арассыыйа маастара, Виктор Ефимов — баһаарынай чаас баһаартан сэрэхтээх буолуу үлэтин ыытар дуоһунастаах исписэлииһэ, дьүүллүүр сүбэ бэрэссэдээтэлэ киирдилэр.
Күрэх саҕалыан иннинэ бэйэбит уолаттарбыт, сэрии толоонугар олохторун толук уурбут байыастарбыт Герман Ефимов уонна Иван Горохов айбыт «Быстах хомуур” диэн тиһэх ырыаларын Герман быраата Александр Ефимов толордо. Дойдубут үрдүнэн сэрии алдьархайа үгүс дьиэ кэргэни хаарыйда, ытатта-соҥотто, саха саллааттарыгар сүгүрүйүү бэлиэтинэн тэрээһиҥҥэ мустубут көрөөччүлэр бары биир киһи курдук уолаттарбыт ырыаларын атах үрдүгэр туран иһиттилэр. Бу түгэҥҥэ ураты иэйии хас биирдии көрөөччү сүрэҕэр киирэн, дойдуга таптал, боростуой саллаат уолаттарга ытыктабыл кыра кыымтан тахсар кытыастар төлөн уоттуу умайда диэтэххэ сыыспатым буолуо.
Маны таһынан эр бэртэрэ күөн көрсүүлэрин күрэҕин талба талааннаах ыччаттарбыт Мария Афанасьева, Николай Суханов үҥкүүлэрэ, Татьяна Старостина, Галина Слепцова ылбаҕай ырыалара киэргэттилэр.
«Гарпан” этнокултуурунай киин дириэктэрэ Раиса Старостина аан тылы тутан, соторутааҕы култуура үлэһиттэрэ эдэр ыччаттары кытары Верхоянскай куоракка култуурунай десаҥҥа баран кэлбиттэрин туһунан сырдатта уонна айан-сырыы өттүгэр күүс-көмө буолбут тэрилтэлэргэ, көхтөөх сыһыаннаах уопсастыбанньыктарга, суоппар уолаттарга ис сүрэҕиттэн махтанна. Раиса Дмитриевна сатабыллаахтык үлэни-хамнаһы сүрүннүүрэ култуура үлэтэ-хамнаһа кэлиҥҥи кэмҥэ биллэ сэргэхсийбититтэн көстөр диэн бэлиэтиир тоҕоостоох.
“Эр бэрдэ» күрэх бастакы түһүмэҕиттэн бүтүөр диэри көрөөччүлэр интэриэстэрин таба тарта, бириэмэни, өрөбүл күнү аахсыбакка, умсугуйан туран көрөн, бэйэ дьонугар “ыалдьан» сэргэхсийдилэр. Күүстээх аҥаардарбыт бары өбүгэ үгэһин эттэригэр-хааннарыгар илдьэ сылдьар хотугу хоһууттар буоланнар бултка-алтка сыһыаннаахтара, хас биирдиилэрэ хатыламмат талааннаахтара сөхтөрдө.
Күрэх түмүгүнэн муҥутуур кыайыылааҕынан, «Кылаан чыпчаал” үрдүк аатын баһаарынай чаас караулун начальнига Виктор Горохов ылла уонна Түгэһиир нэһилиэгин баһылыгын Сергей Аликов туруорбут бирииһин 53 тыһ. солк. суммалаах саа ыларга сэртипикээти уонна урбаанньыт Константин Сыроватский туруорбут 5 тыһ. солк. харчыны тутта. 1 миэстэни Алексан Аммосов ылан, «Гарпан” этнокултуурунай киин дириэктэрэ Раиса Старостина туруорбут бирииһин 35 тыһ. солк. сууммалаах «Сахаэкстрим” булт маҕаһыыныттан сэртипикээти тутта. 2 миэстэни Михаил Горохов ситиһэн, Эбээн-Бытантай национальнай оройуонун дьаһалтатын аҕа баһылыгын Иннокентий Стручков туруорбут бирииһин 200 л. бензини бириис тутта. 3 миэстэни Мир Слепцов, Ньургустан Слепцов ситистилэр. Мир Николаевич Түгэһиир нэһилиэгин Аҕалар сүбэлэрин (салайааччы Виктор Горохов) бирииһин 15 тыһ. солк, онно эбии Оҕо саас киинин уонна олорор түөлбэтин бирииһинэн 5 тыһ. солк. наҕараадаланна. Ньургустаан Борисович Дьарҕаалаах нэһилиэгин баһылыгын Лев Горохов туруорбут 10 тыһ. солк. уонна «Тотас” маҕаһыын (урбаанньыт Михаил Рожин) туруорбут бирииһинэн – «Ермак” дрелинэн биһирэннэ. «Көрөөччүлэр биһирэбиллэрэ» анал аат хаһаайына Алексан Аммосов буолла уонна Кустуур нэһилиэгин баһылыгын Роберт Колесов туруорбут бирииһин мини-автомойканы бириис тутта. «Кыайыыга дьулуурун иһин» анал ааты Андрей Мигалкин сүгэн, урбаанньыт Михаил Рожин 9 тэриллээх наборунан биһирэннэ уонна аймахтара туруорбут 30 тыһ. солк. наҕараадаланна. Бу курдук бары кыттааччылар өттүк харалаах, илии тутуурдаах үөрэн-көтөн туран тарҕастылар.
Түгэнинэн туһанан, “Гарпан” этнокултуурунай киин кэлэктиибэ бу сүрдээх интэриэһинэй уонна эр дьону уопсастыбаннай, култуурунай олоххо көҕүлүүр күрэх спонсордарыгар ис сүрэҕиттэн махтанар.
Сардаана Копырина
Хаартыскаҕа түһэрдэ Ньургун Боярский