Олунньу 16 күнүгэр улуустааҕы Оҕо саас киинэ “оргуйа” түстэ.
Ол курдук, манна айар – тутар куттаах кэнчээрибит III эдэр суруналыыстар слёттаргар муһуннулар. Халлаан туруга тымныытын аахсыбакка, Кустуур орто оскуолатын «Биракчан» медиа-оскуола кэррэспэндьиэннэрэ уонна Дьарҕаалаах оскуолатын улахан дэлэгээссийэтэ кэлэн, барыта 40 оҕо мустан, тэрээһин үрдүк таһымҥа ыытылынна.
«Мулгун. Олан-ни. Талан.», ол эбэтэр «Идея. Творчество.Успех» ааты Бытантай юнкордарын слёттара быйылгыттан саҥа сүктэ. Слет сүрүн сыалынан сурук-бичик, хаартыска, видео айар үлэтин оҕолорго иҥэрии, иитии буолар.
Санатан эттэххэ, бастакы слёт 2016 сыллаахха ыытыллыбыта, манна 35 оҕо кыттыыны ылбыта, онтон 2018 сылга 42 оҕо сылдьыбыт.
Кэккэ биричиинэлэринэн, тэрээһин хас да сыл тохтоон баран, быйыл дьэ, ураты бырагырамалаах, киэҥ далааһыннаахтык ыытылынна.
Ол курдук, делегаттар визитка түһүмэҕэр бэйэлэрин билиһиннэрдилэр. Манна Дьарҕаалаах хамаандатын видеоролигын бэлиэтиэхпин баҕарабын. Сүрдээх ис хоһоонноохтук, сатабыллаахтык оҥоһуллубут — нэһилиэктэрин, оскуолаларын, бэйэлэрин, дьарыктарын туһунан олүс үчүгэйдик устан, тыастаан — уустаан киэргэтэн оҥорбуттара, бары кыттыылаахтар биһирэбиллэрин ыллылар.
Бу кэннэ оҕолор күн устата булкаас хамаандаларынан үлэлээтилэр.
Сорудахтар таһаарыылаах буолалларын туһугар, хамаандаларга икки аҥаар чаас устата сомоҕолоһууга анаммыт психологическай тренины уопуттаах психолог Елена Ушницкая ыытта.
Старостин Илья, Кустуур орто оскуолатын 10 кылаас үөрэнээччитэ: «Бастаан саалаҕа киирэн баран, хайдах хамнанарбын да билбэккэ турар курдук этим. Билигин тренинг кэннэ, дьэ хамаандабын кытта билсэн, кыбыстыы суох буолла. Бары оонньуулары, сорудахтары сөбүлээтибит. Киһи интэриэһин тардар сорудахтар буоллулар. Холобур «Уямкан» оонньуу туһунан «журналистское расследование» оҥордубут, элбэҕи биллибит. Түмүккэ «Слово пацана» сериал туһунан дискуссиялаатыбыт».
Бу кэннэ оҕолор «Хан нян хавкачин — энги» (Знание и навык — сила) маастар-кылаастарга сырыттылар.
Маастар – кылаастары Марианна Гоголева, «Бытантай уоттара» хаһыат корреспондена — «Интервью ылар ньымалара»; Роман Горохов, «робототехника» куруһуогун салайааччыта — «Sony VegasPro монтаж бырагарааматын сүрүн инструменнара»; Нюргун Боярский, «Бытантай уоттара» хаһыат фото/видеограф — «Видео устуутун сүрүн быраабылалара, ньымалара»; Илана Колесова — «Видеоролик структурата» ыыттылар.
Оҕолор маастар-кылаастарга сылдьан элбэххэ үөрэннибит, биллибит, диэн тохтобул кэмигэр санааларын үллэһиннилэр. Дьэ, ону бэрэбиэркэлиир кэм ырааппакка тиийэн кэллэ. Хамаандаларга саамай эппиэтинэстээх чаастара — сэрэбиэйинэн түбэспит тэрилтэҕэ баран, үлэтин-хамнаһын, историятын туһунан билиһиннэрэр видеосюжет устуута, таҥан оҥоруута буолла.
Ол курдук:
🔴 «Красные» хамаанда, (баһаатай Корнилова Н.Б.) — Р.И.Шадрина аатынан Саккырыр орто оскуолатыгар;
🟠 «energy» хамаанда, (баһаатай Слепцова Т.Н.) — улуустааҕы түмэлгэ;
🟡 «Араҕас» өҥнөөх хамаанда, (баһаатай Горохов Р.И.) — «Хаарчаана» уһуйааҥҥа;
🔵 «Spider man’s» хамаанда, (баһаатай Арылахова В.В.) -Е.Г.Колесов-Бытантай аатынан «Гарпан» култуура киинигэр сылдьан, дириэктэрдэрин, үлэһиттэрин кытта кэпсэттилэр, дьиэлэрин ис-тас өттүн уһуллулар.
Кинилэр сүрүн сыалларынан улууспут тэриллибитэ 35 сыллаах үбүлүөйүгэр аналлаах, «Мин дойдум — мин дьылҕам» рубрикаҕа бастакы видеосюжеттары оҥоруу.
Бу кэмҥэ дьүүллүүр сүбэ дьиэтээҕи үлэлэри көрдүлэр. Манна оҕолор нэһилиэктэн биирдии дьиэ кэргэн туһунан, олус истиҥ роликтары оҥорбуттар.
Хамаандаларбыт чаастан ордук сылдьан, устан бүтээт кэлэн монтажтаан, озвучкалаан хайыы үйэ 17:30 чааска үлэлэрин көмүскээтилэр.
Түмүгү «Бытантай уоттара» хаһыат кылаабынай эрэдээктэрэ Рожина Я.В. биллэриэн иннинэ, хас биирдии үлэни ырытан, сүбэ-ама биэрдэ.
Ол курдук, муҥутуур кыайыылааҕынан «energy» хамаанда таҕыста. Кинилэр улуустааҕы түмэл туһунан олус үчүгэй матырыйаалы оҥорбуттар. Манна даҕатан этэр буоллахха, бу үлэлэргэ оҕолор бэйэлэрэ оператордаан, кэррэспэндьиэннээн, ону таһынан монтажтаан, анал үөрэхтээх дьон үлэлэриттэн хаалсыбат роликтары оҥорон таһаарбыттара киһини үөрдэр.
Бу үлэлэр «Бипту» YouTube каналга уонна «Тюгясирские зорьки» ТГ-каналга тахсыахтара. Сүрүн кыайыылаахтар үлэлэрэ «Бытантай уоттара» эрэдээксийэ телеграм-каналыгар туруоҕа.
Түмүктүүр чааска, дойдуга Дьиэ кэргэн, өрөспүүбүлүкэҕэ Оҕо, Эбээн-Бытантай улууһугар Тыа хаһаайыстыбатын сылларыгар туһаайыллан ыытыллыбыт слет, «Эдэр суруналыыс» 📰 уонна «Бипту» 🎥кэтэхтэн ыытыллыбыт күрэхтэр кыайыылаахтарын наҕараадалааһын буолла.
«Эдэр суруналыыс» күрэххэ:
- I истиэпэннээх Диплом — Баишев Айгылаан, Дьарҕаалаах орто оскуолата 7 кл.;
— 2 истиэпэннээх Диплом — Никитин Максим, Дьарҕаалаах орто оскуолата 7 кл.;
— 3 истиэпэннээх Диплом — Горохова Алина, Дьарҕаалаах орто оскуолата 7 кл.;
— «Бэчээт суруналыыстыкатыгар бэргэн үлэ» I истиэпэннээх Диплом — Ирена Верховская , СОО 8 кыл.;
— «Эрэллээх суруналыыс» номинация хаһаайыттара — Васильев Юра, ДОО 7 кыл., уонна Сотрудникова Юля, СОО 8 кыл.
«Бипту» ТВ-суруналыыстыка күрэҕэ.
- 1 истиэпэннээх Диплом -Юлия Сотрудникова уонна Айхал Колесов, СОО 8 кылаас үөрэнээччилэрэ;
- II истиэпэннээх Диплом — Константин Ушницкий, СОО 8 кылаас үөрэнээччитэ;
- 3 истиэпэннээх Диплом — Юра Васильев, ДОО 7 кыл. үөрэнээччитэ.
Иккис хайысхаҕа, А.В.Кривошапкин кинигэлэригэр буктрейлер оҥорон, маҥнайгы миэстэни Андриян Петров, ДОО 9 кылаас үөрэнээччитэ ылла. Бары кыайыылаахтар партнердарбыт «Бытантай уоттара» хаһыат эрэдээксийэтэ туруорбут бириистэринэн наҕараадаланнылар.
Түмүккэ, тэрийээччилэр ааттарыттан минньигэс тортары уонна утахтары кыттааччыларга туттаран, слёт доҕордоһуу биэчэринэн түмүктэннэ.
Нарыйа Портнягина, СОО 10 кылааһын үөрэнээччитэ:
- «Бу тэрээһини олус сөбүлээтим. Баһаатайдар барытыгар күүс-көмө буоллулар, хамаандабар баар оҕолор олус бэһиэлэйдэр. Аны икки сылынан буолар слётка өссө элбэх кыттааччы буоллун, диэн баҕа санаабын этэбин.»
Юля Сотрудникова, СОО 8 кылааһын үөрэнээччитэ:
«Бу тэрээһин, оскуола эрдэҕинээҕи кэмнэрим чаҕылхай ахтыыта буолуоҕа. Барытын сөбүлээтим, тренинг, онтон маастар-кылаастарга биэрбит сүбэлэринэн съёмкаҕа сылдьыбыппытын, хамаандабыт туһунан стенгазета оҥорбуппутун. Мин хамаандабар Леонид диэн, Дьарҕаалаахтан сылдьар уолу кытта монтажка үлэлээбиппит. CapCut приложениенан оҥорбуппут, көмүскээһиҥҥэ арыый да хойутуу сыыспыппыт да буоллар».
Түгэнинэн түһанан, бары кыттыылаахтарга, чуолаан Кустуур уонна Дьарҕаалаах оскуолаларыгар, съёмкаҕа сөбүлэспит тэрилтэ салайааччыларыгар уонна партнёрдарбытыгар барҕа махталбын тиэрдэбин.
Илана Колесова, «Түгэһиир саһарҕалара» пресс-киин салайааччыта